mandalak eta modeloak koloreztatzea

Nola erabili?

Mandala zientifikoak modu askotan erabili daitezkeen arren, guk bi modutan erabiliko ditugu: bata gaia landu aurretik, eta bestea ondoren. Tartean, edukiak barneratzeko eta ikasleen modelizazio prozesuan laguntzeko koloreztatu daitezkeen irudiak ere eskainiko ditugu.

1

1. Mandalak koloreztatu: gaia hasi aurretik

Kasu honetan, guk sortutako mandalak eskainiko dizkiegu ikasleei, eduki zientifikoen etengabeko lanketan etenaldi bat eginez, arreta osoz lan egiteko, burua argitu bitartean. Mandalak margotzearen onurak jasotzeaz gain, ikuspegi zientifikotik nahiz arte hezkuntzako ikuspegitik landuko da mandala bakoitza.

Natur zientzien ikuspegitik

Kontzeptu konplexuen asimilazioa eta memorizazioa areagotzea

Margotu ondoren, ikasleek hainbat galdera landu ditzakete mandalen irudietan oinarrituta:

  • Zer identifikatzen duzue marrazkian?
  • Zer datorkizue burura?
  • Zer lotura ikusten duzue elementuen artean?

Arte hezkuntzaren ikuspegitik

Marrazketak ustez eskatzen duen -abileziaren presioa kendurik koloreekin jolasteko modu bat

  • Arauak zehaztu daitezke mandala margotu aurretik: kolore monokromatikoekin, harmonikoekin, kolore osagarriekin edo bestelakoekin margotzea. Ondoren, hurrengoa azter daiteke: zer sentsazio eragiten dute hala margotutako mandalek?
  • Koloreak nahi bezala aukera daitezke eta, ondoren, ikasleek haien lanak argudiatzea (egileak) eta analizatzea eska daiteke (guztien artean).

Motrizitate fina lantzeko jarduera izan daiteke

Irudian arreta jartzeko modu bat izan daiteke

2

2. Modelo zientifikoak koloreztatu: gaia lantzeko

Eduki mota honek, ikasleek eduki konplexuak modelizatzeko izan ditzaketen zailtasunak gainditzea du helburu.

Zientzien didaktikan, modelo zientifiko bat errepresentazio bat da. Horri esker, sistema bat sinplifika daiteke haren funtsezko ezaugarrietan zentratu eta fenomeno zientifikoak azaltzeko eta aurreikusteko. Modelo zientifikoek, beraz, fenomeno konplexuak sinplifikatzea eta haiek errezago ulertzea dute helburu (Godoy, 2018). Oro har, zientzien irakaskuntza ez da bideratu ikasleek modelo mentalak ezagutu eta kontzienteki eraikitzera (Eugenio eta Alzate, 2013).

Modeloak zer diren hobeto ulertzeko, adibide gisa, “uraren zikloa” azaltzen duen irudia erabil daiteke. Izan ere, ziklo hori azaltzea helburu duen errealitatearen sinplifikazio bat baita. Errealitatean oso zaila da uraren zikloa inguruan identifikatzea halako eskema edo irudirik gabe.

Zergatik egin ariketa hau?

Bada, ikasleek zailtasunak izan ditzaketelako begi hutsez ikusi ezin diren edukiak ulertzeko. Kasu horietan marrazkiak oso erabilgarriak dira, modeloak eraikitzen laguntzen baitute. Jarduera hauek egitean, gaian zehar landutako edukia modu bisualean eta euskaraz lantzeko aukera zabaltzen da.

Natura-zientzien ikuspegitik

Edukia lantzen da: ikasle bakoitzak marrazkian elementuak identifikatuz.

Arte-hezkuntzaren ikuspegitik

Koloreak eta ehundurak landu

Baliteke arte-hezkuntzaren ikuspegitik honek izatea karga gutxien, nahiko lan erreproduktiboa baita. Dena den, koloreen erabileraren aldetik landu daiteke, edo agian baita ehunduren ikuspegitik ere.

3

3. Mandala propioak landu: gaia landu ostean

Ikasleek jada eduki zientifikoak landu dituzte, baina, sarri, edukien ulermena landuz ez da ikasleen benetako ulermena neurtzen, horren ordez galdera bati emandako erantzunaren zuzentasunari erreparatzen baitzaio. Nola neurtu ikasleak benetan zerbait ulertu duen edo testua edo liburuko irudia bera buruz ikasi duen?

Ildo horretan, jarduera honetan ikasleek berek sortu beharko dute mandala bat, baina baldintza batekin: gelan landutako edukiak agertu behar dira.

Gainera, mandalak egitean erabakiak hartu behar direnez, hausnartzeko aukera ere ematen du mandalak egiteak eta justifikatzeak. Izan ere, mandala egin ondoren, hartutako erabakiak azaldu ditzakete ikasleek eta marrazkiarekin zer adierazi nahi zuten zehaztu.

Natura-zientzien ikuspegitik

Edukiak barneratzea

Ulerkera hobetzea

Modeloak buruz ez ikastea

Ideiak sormenaren bidez adierazteko modua lantzea

Hizkuntza bisuala garatzea

Arte-hezkuntzaren ikuspegitik

Diseinua, planifikazioa eta erabakiak hartzea

Kolorearen erabilera

Sormena eta komunikazioa bultzatzea